Zabezpieczenie alimentów na dziecko
czyli jak zabezpieczyć alimenty na czas trwania postępowania w sądzie?
W poprzednim artykule opisałam pozew o alimenty krok po kroku, artykuł ten można przeczytać tu „Pozew o alimenty krok po kroku, czyli jak przygotować się do sprawy o alimenty?” Zgodnie z zapowiedzią w artykule poniżej opisuję jak uzyskać alimenty na dziecko już w trakcie postępowania w sądzie na czas jego trwania? Bowiem należy mieć świadomość, że od wszczęcia postępowania w sprawie o alimenty do uzyskania wyroku zasądzającego alimenty może upłynąć kilka miesięcy, a jeżeli strony są mocno skonfliktowane nawet więcej czasu. Jak zatem uzyskać alimenty na dziecko już na początkowym etapie postępowania?
Ja nazywam się Paulina Chebel, jestem adwokatem, w swojej praktyce zajmuję się sprawami rodzinnymi i zapraszam do lektury artykułu. 
Czym jest instytucja prawna zabezpieczenia alimentów na czas trwania postępowania w sądzie?
Postępowanie zabezpieczające umożliwia tymczasową ochronę prawną roszczenia jeszcze przed definitywnym rozstrzygnięciem sprawy.
Zabezpieczenie udzielane w sprawach o alimenty ma na celu tymczasowe zaspokojenie roszczeń uprawnionego poprzez dostarczenie uprawnionemu dziecku środków utrzymania w postaci alimentów przez czas trwania postępowania w sądzie, które w zależności od postawy stron, zgłaszanych wniosków dowodowych może być długotrwałe.
Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia jest zatem tymczasowym rozstrzygnięciem sądu na czas trwania postępowania o alimenty w sądzie.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych na czas trwania postępowania w sądzie
Zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. „W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia”.
Z żądaniem udzielenia zabezpieczenia alimentów może wystąpić każda ze stron postępowania. Taki wniosek można złożyć w każdym postępowaniu, w którym domagamy się zasądzenia alimentów, tj. w postępowaniu o rozwód, w postępowaniu o zasądzenie alimentów czy w postępowaniu o podwyższenie alimentów. Zatem najlepiej z takim wnioskiem wystąpić na samym początku, już w piśmie inicjującym postępowanie, czyli np. w pozwie o rozwód.
Wzór wniosku o zabezpieczenie alimentów
Wniosek stanowi wyodrębnione żądanie w pozwie i jako osobna jednostka redakcyjna w pozwie, tj. jeden z punktów żądania pozwu może brzmieć:
„Wnoszę o:
udzielenie zabezpieczenia roszczenia alimentacyjnego na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanego Jana Kowalskiego do łożenia na rzecz małoletniego Łukasza Kowalskiego kwoty po 800 zł ( słownie: osiemset złotych) miesięcznie, oraz na rzecz małoletniej Anny Kowalskiej kwoty po 1.000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) miesięcznie łącznie 1.800 zł (słownie: tysiąc osiemset złotych) miesięcznie tytułem alimentów płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca z góry do rąk matki małoletnich Powodów jako ich przedstawicielki ustawowej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat„.
O czym pamiętać?
W związku z tym, że w postępowaniu zabezpieczającym nie obowiązuje zasada, zgodnie z którą zabezpieczenia nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, oznacza to, że w żądaniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia uprawniony może wskazać dokładnie taką kwotę alimentów, jaką chce uzyskać docelowo w orzeczeniu sądu kończącym postępowanie.
Czyli np. jeżeli w pozwie o alimenty wnosimy o zasądzenie od strony przeciwnej kwoty 1500 zł miesięcznie to we wniosku o udzielenie zabezpieczenia alimentów również można wnosić o taką samą kwotę.
Czy taki wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych podlega opłacie sądowej?
Nie. Po pierwsze, w oparciu o art. 95 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych „Nie pobiera się opłat od wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zgłoszonego w piśmie rozpoczynającym postępowanie„. Co więcej nawet jeśli strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych wystąpi z takim wnioskiem na dalszym etapie postępowania, czyli nie w piśmie rozpoczynającym postępowanie, to wówczas taki wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych w dalszym ciągu nie podlega opłacie sądowej na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych „Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych (…)„.
Niemniej tak jak zostało to wskazane powyżej dla lepszego efektu zaskoczenia zobowiązanego, najlepiej z takim wnioskiem wystąpić już w piśmie rozpoczynającym postępowanie w sądzie, czyli np. w pozwie o rozwód, czy w pozwie o alimenty.
Co ważne!
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia alimentów musi odpowiednio zostać uzasadniony.
W jaki sposób uzasadnić wniosek o udzielenie zabezpieczenia alimentów na czas trwania postępowania w sądzie?
By odpowiedzieć na to pytanie należy wskazać jakie są przesłanki uzasadniające udzielenie zabezpieczenia.
Przesłanki uzasadniające udzielenie zabezpieczenia – czyli co jest podstawą udzielenia zabezpieczenia przez sąd?
Co jest podstawą udzielenia zabezpieczenia przez sąd?
Zgodnie z art. 753 § 1 k.p.c. „W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia”.
Zatem w sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia czyli przesłanką merytoryczną, od której istnienia uzależnione jest dokonanie zabezpieczenia, w tym dokonanie zabezpieczenia w żądanej przez uprawnionego wysokości – jest jedynie konieczność uprawdopodobnienia przez uprawnionego istnienia żądanego roszczenia alimentacyjnego.
Uprawdopodobnienie istnienia roszczenia – co oznacza?
Wymóg uprawdopodobnienia danej okoliczności przesłanki istnienia roszczenia nakłada na strony dużo mniej rygorystyczne, mniej formalne obowiązki (niż powinność udowodnienia danego faktu) w zakresie zgłaszanych środków dowodowych, niemniej jednak nawet i uprawdopodobnienie nie może opierać się na samych tylko twierdzeniach danej strony o faktach.
Żeby uprawdopodobnić, że roszczenie istnieje należy na etapie postępowania zabezpieczającego podać podstawy do przypuszczenia, że zaistniały przesłanki prowadzące do powstania tego roszczenia. Oznacza konieczność uprawdopodobnienia wszelkich przesłanek prowadzących do powstania roszczenia, tj. uprawdopodobnienie tych okoliczności, które stanowią podstawę faktyczną powództwa
Co to oznacza w przypadku żądania udzielenia zabezpieczenia roszczenia o alimenty?
W sprawach o alimenty obejmuje to zatem uprawdopodobnienie wszelkich przesłanek prowadzących do powstania roszczenia alimentacyjnego.
Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast zakres obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
Zatem w przypadku roszczenia o alimenty strona powodowa zobligowana jest do uprawdopodobnienia przesłanek koniecznych do powstania roszczenia o alimenty, tj. uprawdopodobnienia:
I. Po pierwsze, że Pozwany jest rodzicem dziecka, na którego rzecz dochodzone są alimenty, tj., że Pozwany jest zobowiązany do alimentowania swojego dziecka.
II. Po drugie, istnienia wysokości usprawiedliwionych potrzeb dziecka w wysokości żądanej w pozwie.
III. Po trzecie, istnienia możliwości zarobkowych i majątkowych po stronie zobowiązanego rodzica.
IV. Po czwarte, realizowania obowiązku alimentacyjnego przez rodziców, polegającego na osobistych staraniach o wychowanie dziecka.
Z racji, że sąd co do zasady rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia na posiedzeniu niejawnym (tj. bez udziału stron), bez uprzedniego wysłuchania stron i przeprowadzenia postępowania dowodowego, dlatego tak bardzo ważny jest dobrze uzasadniony wniosek o zabezpieczenie alimentów, w szczególności prawidłowe uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek, tak ażeby sąd uwzględnił wniosek w całości. Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w granicach jego żądania , biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Wszelkie uchybienia w zakresie uprawdopodobnienia istnienia roszczenia (a zatem warunku udzielenia zabezpieczenia alimentów przez sąd) mogą skutkować bowiem oddaleniem wniosku przez sąd w całości bądź w danym zakresie. Może być też tak, że Sąd wskaże, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia alimentów jest jedynie częściowo uzasadniony i oddali wniosek o udzielenie zabezpieczenia w pozostałym zakresie. Ze swojej praktyki wiem jak ważne jest dobre uzasadnienie wniosku o udzielenie zabezpieczenie w czym pomagam.
Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia alimentów
Termin rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia alimentów
Zasadą jest, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Niemniej jednak termin ten ma charakter instrukcyjny, zatem naruszenie go przez sąd nie powoduje bezskuteczności wydanego postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia.
Przykładowe postanowienie o zabezpieczeniu alimentów, w którym Sąd w całości udziela zabezpieczenia alimentów może brzmieć:
„Sygn. akt I C 1/21
POSTANOWIENIE
Dnia: 20 października 2021 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Anna Paragraf
Protokolant: st. sekr. sąd. Ewy Kodeks
po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2021 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa Anny Kowalskiej
przeciwko Janowi Kowalskiemu
o rozwód – w przedmiocie wniosku powódki o udzielenie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych
postanawia:
I. udzielić zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych i na czas trwania procesu zasądzić od pozwanego Jana Kowalskiego alimenty na rzecz małoletniego Łukasza Kowalskiego w kwocie po 700 zł ( siedemset złotych) miesięcznie, na rzecz małoletniej Anny Kowalskiej w kwocie po 1.000 zł ( jeden tysiąc złotych) miesięcznie łącznie 1.700 zł (tysiąc siedemset złotych) miesięcznie płatne do 10-tego każdego miesiąca z góry , z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat,
II. stwierdzić, że postanowienie jest natychmiast wykonalne„.
Co nam umożliwia uzyskanie takiego postanowienia sądu na początkowym etapie sprawy? Przeczytasz już w kolejnym artykule.
Pamiętać należy, że powyższy artykuł nie zastępuje indywidualnej porady prawnej w Państwa sprawie, a każdy stan faktyczny wymaga stosownej analizy.
W razie pytań, pozostaję do Państwa dyspozycji i służę pomocą,
Adwokat Paulina Chebel
