Rozwód bez orzekania o winie małżonków
Podjęcie decyzji o rozwodzie jest decyzją samą w sobie bardzo trudną. Na etapie przed skierowaniem pozwu o rozwód do sądu, małżonek musi odpowiedzieć sobie na pewne pytania, na które odpowiedzi niosą za sobą określone konsekwencje prawne i faktyczne. Jednym z nich jest odpowiedź na pytanie czy będzie wnosić o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie czy z orzekaniem o winie za rozpad małżeństwa?
Obowiązek sądu orzeczenia o winie rozkładu pożycia i wyjątek od tej zasady
Zgodnie art. 57 § 1 k.r.o. zasadą jest, że sąd orzekając rozwód orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Niemniej jednak od tej zasady jest wyjątek, uregulowany w art. 57 § 2 k.r.o. na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Wniosek małżonków tym przedmiocie jest dla sądu wiążący.
Wówczas sąd orzekając o rozwód nie ustala i nie orzeka o kwestii winy za rozkład pożycia małżeńskiego małżonków. Jest to tzw. rozwód bez orzekania o winie czy też nazywany potocznie rozwodem za porozumieniem stron.
Tym samym przy podjęciu decyzji o rozwodzie niezbędna jest odpowiedź na pytanie czy wnosić będziemy o rozwód z orzekaniem o winie czy bez orzekania o winie za rozkład pożycia małżonków.
Kiedy warto rozważyć rozwód bez orzekania o winie?
O tym przeczytasz w niniejszym artykule. Ja nazywam się Paulina Chebel jestem adwokatem i zapraszam serdecznie do lektury.
CZAS – ROZWÓD BEZ ORZEKANIA O WINIE JEST SZYBSZY
Niewątpliwie powodem, dla którego strony wnoszą o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie jest czas trwania postępowania rozwodowego, a w konsekwencji czego data ustania małżeństwa, gdyż małżeństwo ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Proces rozwodowy z takim żądaniem rozwodu bez orzekania o winie jest niewątpliwie szybszy, a wyrok rozwodowy może nawet zapaść po pierwszej rozprawie, tym bardziej gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci, albo też mają wypracowane np. porozumienie rodzicielskie. Wówczas przed wydaniem wyroku rozwodowego sąd wyznacza rozprawę, na której przesłucha strony i odbiera od małżonków stosowne oświadczenia w kwestii ustalenia czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, a zatem czy spełnione zostały przesłanki pozytywne orzeczenia rozwodu. Wówczas też sąd nie będzie prowadził postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia kwestii winy małżonków za rozkład pożycia małżeńskiego, a sprawy rozwodowe z żądaniem orzekania o winie za rozkład pożycia małżeńskiego mogą trwać nawet kilka lat w zależności od ilości powołanych przez stronę środków dowodowych np. w postaci świadków na okoliczność wykazania winy drugiego z małżonków.
WINA W ROZKŁADZIE POŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO – ROZWAŻANIE KWESTII KONIECZNOŚCI UDOWODNIENIA WINY W ROZKŁADZIE POŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO
Należy również pamiętać, że w przypadku wyboru rozwodu z orzekaniem o winie małżonka należy liczyć się z tym, że konieczne będzie wykazanie, udowodnienie winy drugiego małżonka za rozkład pożycia małżeńskiego, co łączy się nieuchronnie z tym, że na sali rozpraw przed sądem konieczne będzie niejednokrotnie opisywanie intymnych sytuacji z małżeństwa, powoływanie dowodów w tym dowodu ze świadków na okoliczności związane z winą za rozkład pożycia małżeńskiego, przesłuchiwanie ich przed sądem, a to łączy się z dużymi emocjami.
Należy mieć świadomość również kwestii rozumienia znaczenia winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego w prawie polskim. Za winnego uznaje się tego małżonka, który przez swoje działanie lub zaniechanie naruszył obowiązki małżeńskie, wynikające z zawarcia związku małżeńskiego, a które uregulowane są w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym lub zasad współżycia społecznego i doprowadził do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.
Pamiętać należy równocześnie, że w prawie rodzinnym w zakresie orzekania o winie przy rozwodzie nie ma bowiem czegoś takiego jak wina mniejsza czy większa w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego nie jest stopniowalna. Co to oznacza? To, że jeżeli sąd ustali, że nawet w najmiejszym stopniu strona wnosząca o rozwód z orzekaniem o winie również jest winna rozkładu pożycia małżeńskiego wówczas już wykluczone jest uznanie jej za niewinną tylko z tego względu, że jej wina jest mniejsza.
Podejmując zatem decyzję w zakresie tego czy będziemy wnosić o rozwód z orzekaniem o winie, czy bez orzekania o winie należy dobrze przeanalizować historię rodzinną danego małżeństwa.
OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY PRZY ROZWODZIE BEZ ORZEKANIA O WINIE
Poza znaczeniem moralnym dla małżonków z orzeczeniem o winie łączą się również skutki prawne związane z istnieniem obowiązku alimentacyjnego. Pamiętać należy, że nawet przy rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie między rozwiedzionymi małżonkami istnieje wzajemny obowiązek alimentacyjny, niemniej jest on inaczej uregulowany niż w przypadku orzeczenia rozwodu z winy obu stron albo z wyłącznej winy jednego z małżonków w zakresie jego trwania oraz inaczej niż orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków w zakresie jego przesłanki wystąpienia.
Zgodnie bowiem z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Zatem przesłanką wystąpienia obowiązku alimentacyjnego jest stan niedostatku rozwiedzionego małżonka.
Wskazany obowiązek alimentacyjny w przypadku rozwodu bez orzekania o winie nie trwa jednak całe życie, gdyż prawo przewiduje dwie szczególne przyczyny wygaśnięcia tego obowiązku.
Po pierwsze, obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.
Po drugie, obowiązek ten wygasa także z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. Podejmując decyzje o rozwodzie pamiętać należy, że tego ograniczenia czasowego istnienia obowiązku alimentacyjnego nie ma w przypadku, gdy orzekany jest rozwód z winy obu stron albo z wyłącznej winy jednego z małżonków.
KOSZTY POSTĘPOWANIA PRZY ROZWODZIE BEZ ORZEKANIA O WINIE
W razie orzeczenia rozwodu na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie – po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, Sąd z urzędu zwraca stronie połowę uiszczonej opłaty od pozwu o rozwód.
Czyli, biorąc pod uwagę, że od pozwu o rozwód strona powodowa uiszcza w wysokości 600 zł, to przy rozwodzie bez orzekania o winie, sąd zwróci z urzędu 300 zł stronie powodowej, czyli stronie która wniosła pozew o rozwód, a nadto dodatkowo zasądzi od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 150 zł tytułem zwrotu części opłaty sądowej.
W kolejnym artykule już o rozwodzie z winy obu stron.
W razie pytań, pozostaję do Państwa dyspozycji,
Adwokat Paulina Chebel
